Yeni torba yasa maddeleri TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. 2017 yeni torba yasa düzenlemesi ile yapılandırma başvurusunun ardından borçlarını ödemeyenlere müjdeli haber geldi. Bu durumda olan vatandaşlar geç ödeme zammıyla birlikte 2017 Mayıs sonuna kadar ödemelerini yapabilecekler. Ayrıca yeni torba yasa ile işletmeler, yatırımcılar, ithalatçılar, memur emekli ikramiyeleri gibi konularda da düzenlemeye gidildi.
2017 yeni torba yasa maddeleri TBMM Genel Kurulu’nda yapılan görüşmeler sonucunda kabul edildi. Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın kabul edilmesi ile özellikle borç yapılandırmasına giden vatandaşları rahatlatacak adımlar atıldı. Borç yapılandırmasından faydalanmasına rağmen gerekli süre içerisinde ödeme yapmayan vatandaşlar, yeni torba yasa düzenlemesi ile ödemelerini 2017 Mayıs’a kadar yapabilecekler. Emekli ikramiyesinde 30 yıllık üst sınırın iptal edilmesinin ardından bu konuda da düzenlemeler torba yasa düzenlemesinde yer aldı. Ayrıca işletmeler, yatırımcılar, ithalatçılar için düzenlemelere de 2017 yeni torba yasa maddeleri arasında yer verildi.
Emekli ikramiyeleri
Emekli ikramiyesine esas hizmet süresinin Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edilmesinin ardından bu konuda düzenlemeye torba yasada yer verildi. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 30 seneden fazla emekli ikramiyesine müstahak hizmet süreleri bulunmasına rağmen 30 tam hizmet yılı üzerinden emekli ikramiyesi ödenenlere, 30 yılı aşan her tam hizmet yılı için 50 liradan aşağı olmamak üzere, görevlerinden ayrıldıkları tarihteki emekli keseneğine esas aylık unsurları üzerinden aylıklarının başlangıç tarihindeki katsayılar ve emekli ikramiyesi ödenmesine esas hükümler dikkate alınarak tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesinin, kendilerinin veya hak sahiplerinin yasanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden bir yıl içinde başvuruda bulunmaları şartıyla 7 bin 500 liraya kadar olan kısmı başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde, varsa kalan kısmı ise ilk ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak kanuni faiziyle takip eden yılın aynı ayı içinde ödenecek.
Bu konuda düzenleme öncesinde başvuru yapmalarına rağmen dava açmayanların müracaatları yasanın yürürlüğe girdiği tarihte yapılmış sayılacak ve ödenecek toplam ikramiye tutarı hiçbir şekilde 100 liranın altında olamayacak. Görülmekte olan davalarda ayrıca bir başvuru şartı aranmaksızın, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle hesaplanacak tutar, yeni hesaplamaya göre ödenecek. Mahkemelerce, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış davalarda, davanın konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilecek.
Yargılama giderleri idare üzerinde bırakılacak ve vekalet ücretinin dörtte birine hükmedilecek. Ayrıca, ilk derece mahkemelerince verilen kararlar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumunca kanun yollarına başvurulmayacak ve düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan itiraz veya temyiz başvurularından vazgeçilmiş sayılacak.
Yolcu taşımacılığı ile ilgili düzenleme
Döviz kazandırıcı faaliyetler arasında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan yolcu taşıma işleri uluslararası taşımacılık işleri, harç ve damga vergisi istisnası kapsamına alınacak.
Para Politikası Kurulu en az 8 kez toplanacak
Yeni torba yasa düzenlemesi ile Para Politikası Kurulu’nda da düzenlemeye gidildi. Ayda en az bir kez toplanan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, artık yılda en az 8 kez toplanacak ve toplantılar başkanın çağrısı üzerine yapılacak.
SGK borçlarını ödemeyenler dikkat
Sosyal Hizmetler Kanunu’na eklenen maddeyle gerçeğe uygun olmayan belge ve sağlık kurumu raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç olmak üzere, düzenlemenin uygulamaya girdiği tarihe kadar hane içinde kişi başına düşen gelir net asgari ücretin üçte ikisini geçtiği halde evde bakım yardımlarından faydalananlara fazla ve yersiz ödenen ve geri alınması gereken tutarlar ile bunlardan doğan faiz silinecek. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu kapsamda tahsil edilmiş olan tutar bakımından ilgili kişiler lehine alacak hakkı doğmayacak ve yapılmış tahsilatlar iade edilmeyecek.
Belediyelere KDV düzenlemesi
Katma Değer Vergisi Kanunu’na eklenen geçici maddelerle belediyeler ve İl Özel İdareleri tarafından iktisadi işletme oluşturmaksızın yapılan taşınmaz teslimlerinde KDV aranmayacak. Bu nedenle geçmişe dönük herhangi bir tarhiyat yapılmayacak, daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan varsa açılmış davalar feragatla vazgeçilecek, tahakkuk eden tutarlar terkin edilecek, tahsil edilen tutarlar ret ve iade edilmeyecek.
50 milyon lira ve üzerindeki sabit yatırım tutarı olanlara, yılın 6 aylık dilimlerinde yüklenilen KDV, 6 ayı takip eden bir yıl içinde, daha düşük sabit yatırım tutarı olanların yıl içinde yüklenilen ancak indirilemeyen KDV ise ertesi yıl iade edilecek. Bu kapsamda yapılacak işlemlerle ilgili usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenecek.
Maden Kanunu çerçevesinde devam eden sözleşmelere yansıtılabilen maliyet artışlarının, Maden Kanunu kapsamında yeni yapılacak rödövans sözleşmelerine de yansıtılması sağlanıyor, maliyet artışlarının fiyat farkı olarak ödenmesi öngörülüyor.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi
Kara, deniz ve hava ulaşım araçları hakkında verilen el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlarının uygulanmasında, el koyma işlemi bu araçların kayıtlı bulunduğu sicile şerh verilerek de yapılabilecek. Şerhten sonra kamuya geçme işlemlerine devam edilecek.
Kara ulaşım araçlarıyla ilgili olarak, düzenlemenin yürürlüğe girdiği ayı takip eden 6. ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenen ÖTV’nin yüzde 25’ine tekabül eden tutarın 1 ay içinde ödenmesi halinde, el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kaldırılacak. El konulan araç, sahibine iade edilecek.
Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ilk iktisabı gerçekleşmiş kara ulaşım araçlarıyla ilgili olarak, el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilmesi gereken fiilin gümrük idaresince tespit edilmesinden önce ve belirtilen süre içinde kendiliğinden bildirilmesi durumunda, bu oran yüzde 15 olarak uygulanacak.
Gemi ve yatlara yönelik istisnalar düzenleniyor
Gemi kira ve zaman çarteri de Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilecek gemilere ve yatlara ilişkin alım, satım, ipotek, tescil, kredi, tüm navlun sözleşmeleri gibi damga vergisi ve harçlardan muaf olacak. Bu işlemler nedeniyle alınacak paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine ve fonlara tabi tutulmayacak.
Kapsama giren gemi ve yatların Türk Uluslararası Gemi Sicili’nden terkin edilerek yerli veya yabancı bir başka sicile geçişi veya ihracı ya da hurdaya ayrılmak için satışında da kazanç istisnası uygulanacak.
Ancak Türk Uluslararası Gemi Sicili’ne kaydedilen gemilerin, bu sicilden terkin edilerek başka bir sicile devri veya ihracı ya da hurdaya ayrılmak için satışında, istisna hükümlerinin uygulanabilmesi için en az 6 ay süreyle Türk Uluslararası Gemi Sicili’ne kayıtlı olarak işletilmiş olması gerekecek.
Maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu istisnalardan yararlananlar hakkında, geçmişe yönelik herhangi bir tarhiyat yapılmayacak. Daha önce yapılan tarhiyatlardan, açılmış davalar varsa bundan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilecek. Tahakkuk eden tutarlar terkin edilecek, tahsil edilen tutarlar ise iade ve reddedilmeyecek.
Borç yapılandırmalarında süre uzatıldı
Yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek kanun hükümlerini ihlal edenler, ihlale neden olan tutarları ödemeleri gerektiği tarihten bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süre içinde geç ödeme zammıyla 2017 yılı mayıs ayı sonuna kadar ödeyebilecek. Kanun kapsamında 2017 yılının ocak ayından itibaren ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri, taksit ödeme sürelerinin bitim tarihinden itibaren 4’er ay ötelenecek.
Mücbir sebep halini sonlandıran ancak mücbir sebep ilanı nedeniyle verilemeyen beyanname ve bildirimlerin, fıkrada öngörülen sürede veremeyen mükellefler söz konusu beyanname ve bildirimlerini 30 Nisan 2017 tarihine kadar verebilecek; tahakkuk eden vergileri, yeni düzenleme hükümlerine göre ödeyebilecekler. Kanun kapsamında peşin veya taksitli ödeme seçenekleri tercih edilerek yapılandırılan alacakların tamamının ilk taksit ödeme süresinde ödenmesi halinde indirim uygulanacak. Yine kanun kapsamında peşin ödeme seçeneğini tercih eden ancak yapılandırılan tutarları süresinde ödemeyerek kanundan yararlanma hakkını kaybedenler, idareye yazılı başvuru yapması halinde ilgili katsayı uygulanarak borçlarını taksitlendirebilecek.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce peşin ödeme seçeneğini tercih eden ancak yapılandırılan tutarın tamamını kanun hükümlerine göre indirim uygulamaksızın ödeyenler 31 Aralık 2017’ye kadar yazılı talep etmeleri durumunda fazla ödenen tutarlarla ilgili iade alabilecekler.
Hazineye ait taşınmazlar düzenlemesi
Torba yasa kapsamında, 31 Aralık 2000 tarihinden önce üzerinde yapılanma olan Hazineye ait taşınmazların bedelsiz olarak ilgili belediyelere devredilmesi ve belediyeler tarafından da öncelikle üzerinde ev, iş yeri gibi yapı yapan vatandaşlara rayiç bedel üzerinden doğrudan, ihalesiz ve uygun ödeme koşulları ile satılmasına yönelik uygulamada tarih 19 Temmuz 2003 olarak değiştirilecek. Böylece 31 Aralık 2000-19 Temmuz 2003 döneminde Hazine taşınmazları üzerinde ev, iş yeri gibi yapı yapan vatandaşlar da bu hükümlerden yararlanacak.
Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Türkiye Yeşilay Vakfı ile darülaceze Başkanlığı, Darüşşafaka Cemiyeti ve Türk Hava Kurumu lehine, kuruluş amaçlarına uygun kullanılmak üzere mülkiyeti Hazineye, kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde, söz konusu dernek, vakıf, başkanlık, cemiyetler ve kurum lehine 49 yıl süreyle bedelsiz irtifak hakkı tesis edilebilecek.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde ise bunlar adına bedelsiz kullanma izni verilebilecek. Bunlardan ayrıca hasılat payı alınmayacak.
İrtifak hakkı tesis edilen taşınmazların tapu kütüğüne, taşınmazların veriliş amacı dışında kullanılmayacağına ilişkin şerh konulacak.
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflardan, öğrencilere yönelik eğitim ve yurt temini faaliyetinde bulunanlara, kuruluş amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere, mülkiyeti Hazineye veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde 49 yıl süre ile bedelsiz irtifak hakkı tesis edilebilecek.
Bu şekilde irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen taşınmazlardan söz konusu vakıflar tarafından elde edilen gelirin tamamı, öğrencilere yönelik eğitim kurumlarının veya yurtların yapım, bakım, onarım, işletim ve benzeri giderlerinin karşılanmasında kullanılacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile mülkiyeti Hazineye veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde, bedelli olarak tesis edilen veya kullanma izni verilen, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflardan öğrencilere yönelik eğitim ve yurt temini faaliyetinde bulunanlar; bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra bir yıl içinde talep etmeleri halinde, bedelli olarak tesis edilen irtifak hakkı veya verilen kullanma izni, hasılat payı alınmaksızın 49 yıl süreli bedelsiz irtifak hakkına veya kullanma iznine dönüştürülebilecek.
Bu düzenlemede kapsamında kalan taşınmazların kullanımlarıyla ilgili olarak tebliğ edilen veya tahakkuk ettirilen kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri tahsil edilmeyecek, tahsil edilenler iade edilmeyecek.
Finansman imkanlarını geliştirmek ve kredi sisteminin etkin işlemesine katkı sağlamak amacıyla firmalara kredi garantisi veren kredi garanti kurumlarına aktarılan nakit kaynak, 2 milyar liradan 25 milyar liraya çıkarılacak.
Prim ödemeleri öteleniyor
Toplu konut İdaresinin (TOKİ), Yüksek Planlama Kurulu kararı kapsamında ihraç ettiği borçlanma senetlerinden kaynaklı tasfiye halinde Türkiye emlak Bankası AŞ’ye olan borçları, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih esas alınarak belirlenen tutar üzerinden Hazine Müsteşarlığına nakledilecek.
Müsteşarlık, tasfiye halinde Türkiye Emlak Bankası AŞ’nin, ilgili kanun kapsamındaki Hazine alacağı kapsamındaki borçlarını, nakledilen tutardan takas ederek mahsup yapacak.
İşverenlerin rekabet gücünün artırılması, kayıtlı istihdamın teşviki, asgari ücretle çalışanların yoğunlukta olduğu küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi için geçen yıl başlatılan asgari ücret desteği, bu sene de devam edecek.
Aralık 2016, Ocak ve Şubat 2017’ye ait sigorta prim ödemeleri, faizsiz olarak Ekim, Kasım ve Aralık aylarında yapılabilecek.
İmalat sektöründe faaliyette bulunan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) birleşmesi halinde, bu birleşmenin olduğu dönem dahil üç dönem yüzde 75’e kadar indirimli Kurumlar Vergisi uygulanması konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilecek.
Mükelleflerin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki münhasıran imalat sanayinde ve sadece 2017 takvim yılında gerçekleştirecekleri yatırım harcamalarına ilişkin olarak ilgili kanuna göre Bakanlar Kuruluna verilen yetkiler genişletiliyor.
Kara ulaşım araçlarıyla ilgili olarak, düzenlemenin yürürlüğe girdiği ayı takip eden 6’ncı ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenen Özel Tüketim Vergisinin (ÖTV) yüzde 25’ine tekabül eden tutarın 1 ay içinde ödenmesi halinde, “el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi” kararı kaldırılacak. El konulan araç, sahibine iade edilecek.
Sigorta sözleşmelerinde, hasarın giderilmesine ve tazminatın ödenmesine yönelik olarak ilgili mevzuat çerçevesinde orijinale eş değerliği belgelendirilen parçaların kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar, ilgili sigorta genel şartlarında belirlenecek.
Geçmiş ödeme performanslarına ilişkin düzenleme
Kullandığı nakdi ve gayrinakdi kredilerinin anapara, faiz veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarını zamanında ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen kişiler ve kredi müşterileri, söz konusu borçlarını düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde tamamını ödemeleri veya yeniden yapılandırmaları halinde geçmiş ödeme performanslarına ilişkin olumsuz kayıtlar dikkate alınmayabilecek.
Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların bu kapsamda mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırılması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmayacak.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının su ürünleri üretim yerlerini kiralama süresi 1 Ocak 2017 tarihinden 1 Ocak 2019’a uzatılacak.
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesine, öğretim elemanlarına ait 230 kadro ihdas edilecek.
Bağlama kütüğüne kaydedilen gemi, deniz ve iç su araçlarının yıllık vize harçları kaldırılacak.
Kanunla, denizcilik sektörünün gelişmesi ve yabancı bayraklı gemi ve yatların Türk bayrağına geçmesi teşvik edilecek.
Yurt dışında bulunan yat, kotra, tekne ve gezinti gemilerinin Türkiye’deki gerçek veya tüzel kişilere bedelsiz intikali, yurda ithali, kayıt ve tescili iş ve işlemlerine vergi, resim, harç istisnası getirilecek.
